VAHAPACİL - 10.SINIF DİL VE ANLATIM KİTABI CEVAPLARI

Dil ve Anlatım Ders Kitabı çözümleri 10. sınıf
10. sınıf dil ve anlatım cevap anahtarı

Sayfa 8
1)Noktalı Yerleri doldurunuz.

1.boşluk : Prova
2.boşluk : bilgisayar
3.boşluk : kısa , açık

2) D , Y , D

3) C

4) E

5)Güncel olup herkesi ilgilendirmeli

6)Bilgisayar , CD ...

7)İlgi çekici olabilir.

8)İnsanları bilgilendirmek

9)Prova yapılmalı , kullanılacak malzemeler gözden geçirilmeli

Sayfa 13
1)Dil ve dilin kullanılması üzerine.

2)Saygı çerçevesinde düşüncelerini açıklamış.

3)Düşüncelerini açıklamış ve bir birlerinin sözlerini kesmemişler.

4)Yazarken farklı , konuşurken farklı olurdu.Yazmak daha doğru.

5)kusura bakmayın ama bunu siz bulursunuz artık

çok özür dileriz.

6)Güncel konu : dil konusu .. Farklı düşünce ve yorumlara açık.

S.15 Ölçme ve Değerlendirme Soruları

1.panel,saygı nezaket
2.Y,D,Y,D,Y
3.B
4.C
5.D
6.TARTIŞMADA KURALLAR VARDIR MÜNAKAŞA DA YOKTUR....
7.KONU DIŞINA ÇIKMAMAYA...
8.TARAFSIZLIĞI

Sayfa 16
Panel - HAZIRLIK
1)Başka görüşlere saygı duymamızı kolaylaştırır.
2)Bir konunun birden fazla kolu var ve her kolda farklı alanlarla ilişki olacağından insanın bir konuya bütün yönü ile sahip olması gerekir.
3)Herkes görüş özgürlüğü ve ifade etme ortamına sahip olmalı.

Tartışma Ortamı : Konuşmacılar birbirine saygılı nazik ve toleranslı bir biçimde olmalı.

Sayfa 18
1)Milli Güvenlik,İstiklal Marşı,M.akif ERSOY hakkında konuşmuş ve modernleşme anlayışı üzerinde durmuş.

Konuşmacılar ne üzerinde durmuş? Sorusunun cevabı parçanın 2.paragrafı.

2)Konu üzerine birçok konuşmacı ve dinleyici var ve belirlenen konu hakkında düşünce belirtiyorlar.Resmi hava yok.

3)kusura bakmayın ama bunu siz bulursunuz artık

çok özür dileriz.

4)Konuşma olmadığından dolayı.

5)Kısa , sade , anlaşılır ve açık ..

7) Anlatımı güçlendirir.

Sayfa 20
TABLO - 1 (1.ETKİNLİK)
BAŞKAN ->Konuşmacıları yönetmek
->Konuyu ortaya koymak
->Konuşmacıların konuşması içn rahat ortam hazırlamak
->Dinleyicinin görüşünü belirtmesi için izin vermek.
->Toplantıyı sonlandırmak.

TABLO - 2 (2.ETKİNLİK)
1.boşluk : Başkan izin verirse
2.boşluk : 3-6 arası
3.boşluk : Herkesi ilgilendiren sosyal problemlerle ilgilidir.
4.boşluk : Her konuşmacı konuşmayı farklı yönleri ile ele alır.
5.noşluk : Süre 10-15 dk. ile sınırlıdır.
6.boşluk : Panel topluma açık bir tartışma türüdür.

Sayfa 22
ÖLÇME DEĞERLENDİRME

1) Boşluk doldurma

1.boşluk : güncel
2.boşluk : göndergesel

2)D , D , Y

3)C

4)E

Sayfa 23
1.Güncel konular
Göndergesel
2.D,D,Y
3.C
4.E

Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme
1.D
2.A
3.C
4.D
5.E
6.B
7.A
8.E
9.D
10.E
11.E
Anlatıma Hazırlık
Sayfa 27
Hazırlık
1.Yarışmalara hazırlık yapmadan katılan bir sporcunun başarılı olup olmayacağını sebepleriyle açıklayınız.
Cevap:Başarılı olma ihtimali düşüktür;çünkü alt yapı olmalı zemin sağlam olmalı.
2.Duygu ve düşüncelerinizi sözlü olarak mı yoksa yazılı olarak mı daha rahat ifade edersiniz?
Cevap:Yazılı kişinin yüzüne söyleyemediğim şeyleri yazarak söyleyebilirim.
3.Duygu ve düşüncelerinizi ifade etmede okuduğunuz kitapların nasıl bir katkısı vardır?
Cevap:Kelime dağarcığımızı geliştirir.
4.’’Bakar kör’’ deyiminden hareketle, bakmak ile görmenin farkını açıklayınız.
Cevap:Bakmak =anlamak , görmek = aydınlatmak.
5.’’Kitap istikbale yollanan mektuptur.’’ Cemil Meriç’e ait bu sözden anladıklarınızı birkaç paragraf halinde yazıp sınıfta okuyunuz.
Cevap: kitap okumak ilk başta faydasız görülür.anlık faydası olmasına rağmen çok belirgin değildir.zaman geçtikçe, insan hayata atladıkça okuduğunun faydasını görmeye başlar.bunu kendiside fark eder.istikbale yol alan mektup derken bu kastedilir.
6.Hangi şair ve yazarların üslubunu beğendiğinizi nedenleriyle söyleyiniz.
Cevap:Reşat Nuri Gün tekin türkçeyi yalın halinde sade şekilde kullanması.

Sayfa 27
1.Etkinlik
’Lirik Şiir’’ hakkında hazırlık yapmadan bir metin yazınız.
Cevap: Lirik şiir: Toplumun hemen her kesimini ilgilendiren sevinç,coşku veya acı gibi ortak duyguların veya aşk, ayrılık, özlem gibi bireysel duyguların coşkulu bir tarzda işlendiği şiirlere lirik şiir denir.
Bu konunun anlatımında kendinizi başarılı görüp görmediğinizi nedenleriyle söyleyiniz.
Cevap:Evet başarılı gördüm.

Sayfa 28
Sorular:
1.’’Hüzünlü dönüş’’ adlı metinde yazar neyi, niçin, nasıl anlatmıştır?
Cevap:Peyami Safa hakkında anlatmıştır
2.Neyi, niçin ve nasıl anlatmak gerektiği üzerinde düşünmeden konuşmanın ve yazmanın tutarlı olup olmayacağını nedenleriyle belirtiniz.
Cevap:Anlatımın kanıtlayıcı yönü olması.
3.Yazar, metni hazırlarken hangi kaynaklara başvurmuştur?
Cevap:Peyami Safa hakkında bilgi bulunan kitaplardan ansiklopedilerden faydalanmıştır.
4.Kaynak gösterilmesi metni hangi yönlerden etkilemiştir?
Cevap:Kanıtlayıcı yönüyle.
5.Alıntı yapılan kaynakların ne şekilde verildiğini çeşitli kapıları inceleyerek söyleyiniz.
Cevap:Dipnot şeklinde.

Sayfa 29
Sorular:
1.Metinde hangi konu üzerinde durulmuştur?
Cevap:İstanbulun güzelliklerinden bahsedilmiştir.
2.Yazarların konuya bakış açılarının aynı olup olmadığını açıklayınız.
Cevap:Her yazarın bakış açısı farklıdır. Örneğin bir yazar bir konuya ön yargılı yaklaşır farklı bir yazar ise o konuya farklı yaklaşır.
3.Kültür birikiminin,deneyimin ve çevrenin anlatıma nasıl bir etkisi olduğunu açıklayınız.
Cevap:Çok etkisi vardır.

Sayfa 30
2.etkinlik
"gece" ve "beş şehir" metinlerinde bütünlüğü sağlayan öğeleri bulunuz. Bu öğelerin anlamlı bir birlik sağlayacak şekilde bir araya getirilip getirilmediğini açıklayınız.
Cevap:anlamlı bir birlik sağlamazlar her yazının kendi teması ve ifade biçimi vardır.

Sayfa30
Sorular
1)”gençliğe hitabe”metninin hedef kitlesini ve yazılış amacını belirleyiniz
Cevap:Türk gençlerine yazılmıştır.vatana sahip çıkmaları için
2)Hhedef kitlesinin ve yazılış amacının metnin anlatımını nasıl etkilediğini açıklayınız..
Cevap:Hedef kitlesinin belli olması o kişiye karşı hitapta bulunması açısından önemlidir.
3)Metinden Atatürk’ün tecrübelerini gösteren cümleleri bulunuz.
Cevap:Seni,bu hazineden ,mahrum etmek isteyecek,dahi ve harici,bedhahların olacak.
4)Bu metin sizde nasıl bir duygu uyandırdı?
Cevap:Atatürk’ün bize çalışmamız gerektiğini ve çalışmamı istediğini uyandırdı

Sayfa31
Sorular
1)Metinden kişisel gözlemlerin anlatıma yansıtıldığı cümleleri gösteriniz.
Cevap:Ben farkına varmıyorum,adanın tepesine doğru gittiklerini görürdüm,içim cız ederdi.
2)Metinden hareketle anlatımda gözlemin önemini belirtiniz
Cevap:Gözlem olduğu zaman kanıtlayıcı olmuş olur.

Sayfa31
4.etkinlik
Hangi metin ve konuşmalarda gözleme ihtiyaç duyulur.Açıklayınız..
Cevap:Her yazıda ihtiyaç duyulur(makale,gezi yazısı,deneme vb.)

sayfa 32
7.etkinlik
Yyine yalnızım bu sokaklarda gidiyorum bilmeden nereye gittiğimi korkuyorum bana bakan o karanlık sokaklardan sanki üstüme üstüme geliyor sokaklar.
O eski korkunç günlerden biriydi yine rüzgar ve yağmur bütün sinirini çıkarırcasına nereye denk gelirse vuruyordu. Güneş eski güneş değildi.bulutlar,onun güzelliğini kıskanır gibi üzerini örtmüşlerdi.kazalar,çığlıklar,hasarlar hepsi bir aradaydı insanlar bu felaketin bitmesini çaresizlikle beklediler.

32. sayfadaki metinler

SONSUZLUK BU MU?
Sokaktayım,kalabalık bir sokak arasında
Koşuyorum,etrafıma bakmadan koşuyorum
Yolumun ufukla kesişen noktasında
Sanki beni çağıran bir uçurum görüyorum
sayfa 33
12.Etkinlik
Bu metinelrde bireysel zevk ve anlayışın etkisi büyüktür..yani bireysel zevk ve anlayış yazarın eserine yansır..Çünkü Beş şehir ve Gece metinlerinde İstanbul anlatılıyor..Fakat ikiside aynı değildir..Biiri tarihi olarak bakıyor biri akşamki güzelliğini eserinde yansıtıyor...Sonuç olarak:zevkler farklı olduğundan aynı konu hakkındaki eserlerde farklı olur..

Sayfa 34
Hazırlık Soruları
1.Sevgi,aşk,özlem ,kıskançlık vb.
3.Sana kalmış.
4.Vatan millet aşkıyla yazılmış.Ayrıca şehitlere duyulan saygıve sevgi duygularıylada yazılmıştır.
5.İnsanların mutluluğa ihtiyaç duyduğu,özgür olmadan mutlu olunmayacağını ve mutluluğu paylaşmak deyimine deyinmiştir.
2. Çalışkanlık ve özgüven
Bütün insanlar yaşamlarını kontrol altında tutabilmek isteğindedirler. Herkes daha başarılı olabileceği bir noktaya giden yolda bir yol haritasına gereksinim duyar. Yani plan ve programa. İşte bu noktada karşımıza iki önemli yapısal özellik çıkar; Özgüven ve bir işi başarma azmi yani çalışkanlık. Gelgelim, hepimiz bizi şekillendiren alışkanlıkların ve değerlerin ürünleriyiz. Biz ne denli başarma azmi ve özgüvenle donatılmış olsak da çocukluktan başlayagelen alışkanlıklarımız, çevrenin, ailenin, kültürel yapının etkileme gücü ile bizde varolanı törpüleyip bilinci değil de bilinçaltını güçlendirebiliyor.
Adam çalışkan, çalışkanlığı ile de bugün Türkiye'de futbol gündeminin bir numaralı çalıştırıcısı. Bilerek veya bilmeyerek, bir insan için çalışkanlığın en büyük değerlerden biri olduğunun ayırdında. Ayrıca insanlık tarihine baktığımız zaman bütün büyük işleri çok çalışkan ve azimli insanların başardığı da ortada. İster büyük kuruluşlara, bütün büyük takımlara, büyük insanlara yakından bakın, onların ortak özelliğinin azim ve iş disiplini olduğunu görürsünüz. Kıtaları birleştiren köprülerden tutun da, insanın evreni keşfetmek için yaptığı uzay yolculuklarına kadar bütün insan eylemlerinin esrarlı bir yanı yoktur. Bunların hepsi, uzun süre planlı, programlı ve iş ahlakına dayalı çalışmaların eseridir.
Söz konusu iş ahlakı olduğunda bir teknik direktör için taviz asla yoktur. Belki başarı için başka alternatifler de vardır ama bunların hiçbiri çalışkanlık kadar değerli ve sonuç alıcı değildir. Diğer yolları seçmek, kolay yoldan başarı elde etmek, kestirmeden zengin oluvermek anlamına gelir ki bu tür kazanımlar asla kalıcı ve uzun ömürlü olamaz.
İmparatorumuz çalışkanlık gibi başarının en önemli unsuruna sahip olduğu halde bazen yaşama doğru yerden başlamamanın sıkıntısını yaşıyor. Bu durumu yerel maçlarda fazla sıkıntı yaratmıyor çünkü takımı ile diğerleri arasında büyük farklar var. Ancak uluslararası maçlarda bilinçaltı devreye girerek belki de istemediği halde birtakım mazeretlerden medet umar duruma geliyor. Kazandığı prestijin yara almaması için bir anda "Onların 18 yabancısı var benim ise kaybedecek birşeyim yok" deyiveriyor. Bu belki de bir dil sürçmesi ama biz dil sürçmelerinin biliçaltındaki gerçekleri dışa vurma yöntemi olduğunu biliyoruz.
Koşullar ne olursa olsun bir teknik direktör insanı yetkinleştirenin iş yani emek olduğu gerçeğini hiçbir zaman elden bırakmamalı. Ancak çalışma ile elde edilen kazanımları üst düzeyde üretime dönüştürmenin bir yolu da motivasyondur. Bir ekip birtakım mazeretlere sığınılarak motive edilemez. Böyle anlarda teknik direktörün görevi oyuncularının kapasitelerini sınırlamak değil onların içindeki potansiyeli açığa çıkarmaktır. Yani insanlara yapabileceklerini düşünmedikleri şeyleri yaptırabilmek. Bunun için de bugüne kadar elde edilen kazanımlarla yetinmeden yaşamda olumlu değişikliklerle birlikte yeni ufuklara yönelmek gerekiyor. Olumlu insan yeni hedeflere ve değişime bir fırsat olarak bakar. İyi bir hoca zamanın çoğunu eylemle, azını ise şikayetle geçirir. Şikayet edilen zaman ise, başka bir şey için kullanılabilecek enerjinin ziyan edilmesidir
Sayfa 35
Sorular
1.Hikayenin konusu nedir?
Cevap:Hayattan bezmiş bir postacının işini yapmasıdır.
2.”Ömer-i Tehi” hikayesinde hakim olan duygu nedir?
Cevap:Yalnızlık
3. ”Ömer-i tehi” hikayesinde verilmek istenen duygu ve düşünceler hangi kişi,yer,zaman ve bağlamla sınırlandırılıp somutlaştırılmıştır?
Cevap:yer=sokaktır.zaman=sabah vakitleridir.kişi=ömerdir.bağlam=ömerin isyanı

Sayfa36
1.etkinlik
1.Şiirlerin temasını bulunuz.
Cevap:Yalnızlık
2. ”Ömer-i tehi” hikayesi ile bu şiirleri tema bakımından karşılaştırınız
Cevap: . ”Ömer-i tehi” hikayesinde de yalnızlıktan söz ediliyor fakat o düz yazı şeklinde yazılmıştır.
3.Özgürlük,yaşama sevinci,ölüm,hoşgörü vb duygular tüm insanlarda ortak olmasına rağmen bunların ifade ediliş biçimleri farklıdır.buna göre metinlerdeki duyguların dile getiriliş yönünden karşılaştırınız.
Cevap:Herkesin düşünceleri farklıdır. Her birinin yaşadıkları dönem farklıdır.
5.Şiirde hangi duyulardan yararlanılmıştır.
Cevap:Dokunma,işitme görme gibi duyulardan yararlanmıştır.

Sayfa 37
4.etkinlik

BAKIŞLAR
Yine benden yüksek bir not almıştı sınavda.Ne kadar çalışırsam çalışıyım bir türlü geçemiyordum onu.Artık bu durumdan iyice sıkılmaya başlamıştım.Ve bir karar aldım diğer sınavda onu kesinlikle geçecektim.
Sınav oldukça zordu.Yaptığım cevapları toplasak beş puan etmezdi ama ben yine de geçecektim onu.Sınav sonrası öğretmenle beraber öğretmenler odasına gittim.Biri sorarsa niye geldiğimi tebeşir almaya geldim diyecektim.Ama hiçbir şey olmadı sınav kağıtlarının nereye konulduğunu gördüm ve birkaç tebeşir alıp çıktım.Öğlen öğretmenler odası boşalınca hemen içeri girdim ve sınav kağıtlarını çıkardım.Ve planım isimlerimizi değiştirmekti... Öyle de yaptım ve çıktım odadan.Şimdi sıra sınav sonuçları okunduğu gün onun suratını görmekti.
Ama öyle olmadı...O gün arka sıramı terk edip en öne oturdum öğretmenin 'aferin!' diyişini daha yakından duyabilmek için.Ve yazılılar okunuyordu.'ali dört ! aferin!' , 'Aslı beş , aferin Aslı! '....' Ezgi sıfır ! umarım bir dahakine çalışma sitilini değiştirirsin' . Dünya başıma yıkıldı öyle utandım ki ama öğretmenin durumu anladığından değil bakışlarından utandım.Bir daha da kıskanmadım kimseyi,ne zaman aklımdan öle bir şey geçse hemen öğretmenin bakışları geldi gözümün önüne...

Anlatımda sınırlandırma
1.”sanat,psikolojik roman,eylül,edebiyat,roman”kavramlarını genelden özele doğru sıralayınız.
Cevap:Eylül-psikolojik roman-roman-edebiyat-sanat
2.Televizyonlarımıza ulaşan görüntülerin kalitesinde ileti,verici ve alıcının özellikleri ne kadar önemlidir?
Cevap:Anlamak ve anlatmakla biter her şey
3.Konu ve tür serbest bırakıldığında öğrencilerin çoğunun yazı yazarken zorlanmasının sebebi ne olabilir?
Cevap:Öğrenciler zorlanır çünkü konu geneldir.örneğin sanat dense öğrenci sanatı hangi konudan ele alsın mimari mi? Edebiyat mı? Müzik mi?
4.Yazılara başlık konulmasının sebebi nedir?
Cevap:Başlık yazının özetidir.
5.Bir denizi bardağa döksen denizin alacağı yine bardak kadardır. Sözünden ne anlıyorsunuz.
Cevap:Kapasite ne ise odur.
6.Futbol sahasında çizgiler olmasaydı ne olurdu?
Cevap:Belli kurallar olmazdı.

sayfa 39
2.Metinin Soruları
1. Soru: İyilik, uygun bir başlık olur.
2. Soru: İyilik teması başlık dışında yaşlı kadının genç doktoru misafir etmesi ve trenden inecek yolcuları beklemesiyle somutlaştırılmıştır.
3. Soru: Soyut olan temayı olay, kişiler, zaman ve anlatılan konu ile somutlaştırırız.

SAYFA 40 ÖLÇME DEĞERLENDİRME:

1).........davranışlar ve sözler.........
2)D-Y
3)E

SAYFA 41
Ölçme değerlendirme
1)Etkili bir iletişim için dil gerekir.
2)En önemli öge dildir.cünkü dil olmassa ileişim sağlanmaz.

Hazırlık
1.Etkili bir iletişimin gerçekleşmesi için neler gereklidir?
Cevap:Dil ve dilin doğru kullanılması
2.Sizce iletişimde en önemli öğe hangisidir?
Cevap:En önemli öğe dildir.Çünkü dil olmadan iletişim olmaz.
3.Anlatımda üslubunuzu amacınıza ve muhatabınıza göre değiştirir misiniz?
Cevap:Alıcının durumuna göre değiştirilir.Bunun nedeni ise anlatımı daha etkili kılmak ve karsınızdakilerin sizi daha iyi anlamasıdır.
SAYFA 43 2.etkinlik

gönderici.....yazar....şair....yok
ileti......?...........her şey sennde gizli diyor.....ruh ve beden arasındaki ilişki
kanal...yazı ile.....şair.....yazı
alıcı.....biz(okuyucular).....okuyucular....okuyuc ular

sayfa 43
ölçme ve değerlendirme
1)Gönderici,alıcı,kanal,ileti ve şifre gibi iletişim ögeleri rol ve işleve göre şekillenir.
2)D--Y--Y
3)Doğrudan etkiler.Örn:bilgi vermek isteniyorsa önceden araştırma yapılır.Duygu vermek istiyorsa şiir yazar.

Sayfa 44
Hazırlık
1. Dili geçmiş zaman eki:Eğer bir olay geçmişte yaşanmış ise ve bizde bu olayı bizzat görmüşsek o olay anlatılırken hikaye geçmiş zamanı kullanırız.
-Miş li geçmiş zaman:Olay yine geçmişte yaşanmışsa ama biz bunu görmemiş başkasından duymuşsak o zaman rivayet geçmiş zaman eki kullanılır.
2.-dönemin zihniyeti
-bireysel zevk ve anlayışlar
-dil ve uslup teknikleri
-anlatıcının bakış açısı
-anlatıcının tavrı
3.Trafikteki şöför için sıkıntı,sokak çocuğu için yalnızlık,çiftçi için sevinç,şair için bir ilham kaynağıdır.
1.etkinlik
İki ifadede doğrudur.İstanbul hem güzel hem de kalabalıktır.
2.etkinlik
Farklılığa dayanan ifadeler vardır.Tartışılabilir.

Biz birde bu metine başlık koyduk.''Hayata bakış açısı''

Sayfa 45
1.1.metin tartışılır.2.metin tartışılmaz.
2.1.metin sanat yapmak amacıyla 2.metin bilgi vermek amacıyla yazılmıştır.
3.Anlatılır.Her yazar kendine doğrularına ve baakış açısına göre metin yazar.

3.etkinlik

Çay konulu öznel anlatım:Senin çayla ilgili düşüncelerin sevip sevmemen gibi..
Çay konulu nesnel anlatım:Çayın tarihçesini yazabilirsin.

4.etkinlik
Aynı şekilde öznel analatımda kendi düşüncelerin nesnel anlatımda bilgi vermek (Kapadokya'nın tarihi)

Sayfa 46
1.soru
Senelerden beri leylek görmüyorum.
Geçen gün sokakta gölgeleri mor ve ........................ takırtısıyla durdum.
Senelerden beri hasret kaldığı......................gülümsemesiyle gerilmişti.
Leylek yaz mevsimini kuşu değil bizzat yazdır.
Kırmızı gagasının takırtısı ,sese dönüşmüş bir sıcak temmuzdur.
2.soru
Sonradan öğrendik ki mısırlılar......................öldürüyorlarmış.

SAYFA 47
6.etkinlik
1.METİN(HİKAYE)......ÖZNEL...DOĞRUDAN...SOMUT
2.METİN(ŞİİR)..........NESNEL....DOĞRUDAN....SOMUT
3.METİN.............ÖZNEL.........DOLAYLI......... .SOMUT
4.METİN.........ÖZNEL......DOĞRUDAN............... SOMUT

3.etkinlik
Susuz yaşam mümkün değildir.İnsan gıda almadan haftalarca yaşayabilir.,fakat su içmeden birkaç gün yaşamını sürdürebilir.Biyologlar "susuz hayat olmaz" derler. Bu insanın biyolojik yapısının tartışmasız gerçeğidir.Antik çağda doktorlar hastalarını suyla tedavi ederdi. Su en eski güzellik malzemesi ve en iyi doğal ilaçtır. Temizler, canlandırır, zindeleştirir, güzelleştirir. Yani su hayat iksiridir.
İnsan vücudunun %70’i sudan oluşmuştur.İnsan vücudu susuzluğa en fazla 3 gün dayanabilir.Su bize aynı zamanda doğal güzellik verir. Vücudu temizler ve önemli besin maddelerini organlara taşır. Suyun içerdiği mineraller ve eser miktardaki elementler dokular ve kemikler için hayati önemi olan yapı taşlarıdır.
SU İLAÇTIR
• Su, vücudu içten temizler.Saç ,deri,tırnaklar bunların hepsinin sağlıklı ve temiz olması için suya ihtiyacımız vardır.
• Su,çok içildiğinde vücudun atıklardan temizlenmesini sağlar.
• Su, fazla içildiğinde sindirim sistemi ve metabolizma,böbrekler,kalp ve dolaşım görevlerini daha iyi yaparlar.Bu da organlar ve özellikle deri için iyidir.
• Su bize hayati önemi olan maddeleri sağlar.Taşıma aracı olan kan olmasa vücudumuzda hücreler metabolizma işlemini devam ettiremezler. Kan büyüme hücreleri ve organları hayati önemi olan maddelerle besler.Ne kadar fazla su içersek ,kan daha iyi akar ve vücut fonksiyonları daha iyi çalışır.
• Su, doyurur ve diyetlerde çok içilmelidir.
Bu yüzden içme ve kullanma suyu sürekli ve güvenilir bir şekilde temin edilebilmelidir.İnsanların içme,kullanma endüstri ve tarımsal sulama gibi ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra su çeşitli nitelik değişimlerine yani kirlenmeye uğramaktadır.Ayrıca kullanılan su tekrar doğaya geri verilmektedir.Bu nedenle içerik ve miktar açısından son derece kısıtlı olan su kaynakları da kirlenmektedir.Kullanılma özellikleri yok olmakta ve olumsuz sonuçlar açığa çıkmaktadır.
Bütün bunların sonucu olarak çevre temizliğine dikkat etmeliyiz.İçme suyu kaynaklarımızın korunması daha uzun süre temiz ve sağlıklı su içmemizi sağlar.Ayrıca depolarda sağlıklı şekilde toplanan sular binalarda hidrofor depolarında bekletilmeden kullanılmalıdır.Hidrofor depoları en az yılda bir defa temizlenip bakımı yapılmalıdır.Şebekede basınç yeterli olduğu için hidrofor depoları kullanılmayıp içinde su bekletilmektedir.Bu bekleyen su şebeke kesintilerinde bina içine verilmektedir. Bu durum sakıncalıdır.Depoda bekleyen suyun belli aralıklarla kullanılması ve suya devirdaim yaptırılması gereklidir.Aksi takdirde hidrofor deposunda uzun süre bekleyen suyun özellikleri değişebilir.Şebekeden sağlıklı bir şekilde gelen suyu temiz ve bakımlı hidrofor depolarında toplayarak kullanmalıyız. Hidrofor depolarının bakımı ve temizliğini KASKİ Genel Müdürlüğüne müracaat edildiği zaman yapılmaktadır.

sayfa 48
Ölçme ve Değerlendirme
1.soru : (sırayla).somut,nesnel anlarım,öznel anlatım,dolaylı anlatım ,doğrudan anlatım.
2.soru : (sırayla) y,y
3.soru : E
4.soru : B
5.soru : B
6. Anlatımın öznel veya nesnel dolaylı doğrudan somut veya soyut olması bakımından etkiler
7.soru : Somut Anlatımda,görülen,işitilen duyularla algılanan warlıklardır.
Soyut Anlatımda,5 duyu ile işitilmeyen anlatımlardır..
sayfa 50
1)Dilimiz metni daha sadedir çünkü fazla bilmediğimiz kelimeler yoktur.
2)Dilimiz metni sadedir lisansımız metni ise değildir.
3)Uzun cümleler onlamı olumsuz etkiler anlam bozukluklarına neden olur okuyucuyu sıkar.
4)Sanatsal ifadelerde anlatımı zorlaştırmaktadır.
2.Etkinlik
1)mütünasip-orantılı,uygun-aynı anlamda
2)meftun-gönül vermiş,tutkun-aynı anlamda kullanılmiştır

Sayfa.51
4.etkinlik
1

2 :A-D
3 :C
5 :E
6 :B
7 :A
8 :E
9

10:D
11 : E

5.etkinlik
1)a.telafusu kolay olan kelimeler
b.anlamı bilinen kelimeler
c.gereksiz sözcükler
d.yanlış anlamda kelimeler kullanılmaz
e.belirtisiz cümle olması
f.uzun dolanbaçlı cümle
2)Kapalı anlatım olarak
6.etkinlik
Dünyada kulağa en ziyad lisan İtalyanca veya Rumcadır.Fakat tecrübe edenler dünyada kulağa en hoş gelen ve anlamayanları bile hayran eden bir lisan varsa İstanbul'da ve devletin büyük şehirlerinde konuşulan Türkçedir.
7.etkinlik
DENİZ YILDIZININ HİKAYESİ
'Bir adam, okyanus sahilinde yürüyüş yaparken, denize telaşla bir şeyler atan birine rastlar. Biraz daha yaklaşınca, bu kişinin, sahile vurmuş denizyıldızlarını denize attığını fark eder ve 'Niçin bu denizyıldızlarını denize atıyorsunuz?' diye sorar. Topladıklarını denize atmaya devam eden kişi, 'Yaşamaları için,' yanıtını verince, adam şaşkınlıkla, 'İyi ama burada binlerce denizyıldızı var. Hepsini atmanıza imkân yok. Sizin bunları denize atmanız neyi değiştirecek ki?' der. Yerden bir denizyıldızı daha alıp denize atan kişi, 'Bak, onun için çok şey değişti,' karşılığını verir.
Sayfa 52
1.açık,yalın
2.yanlış,doğru
3-E
4-A
5-A
6-C

sade bir dil kullanılır
süslü ve gösterişli ifadelere yer verilmez
gereksiz tekrar yapılmaz
akıcıdır
anlatılmak istenenler kısa ve kesin ifadelerle dile getirilir

S.54 ÇALIKUŞU İNCELEME SORULARI

1.CÜMLELER,PARAGRAFLAR,KELİMELER VS...DUVARDAKİ TAŞ VE HARÇLARIN YERİNİ TUTAR...
2.ANLAMLI CÜMLE OLMAYIŞININ NEDENİ EKLERİN KALDIRILMASIDIR.....
AKŞAM YAKLAŞIYOR,TEWPELERİN ARKASINDAKİ BOĞAZLARA KARANLIK ÇÖKMEYE BAŞLIYORDU..
CÜMLENİN OLŞUMUNDA EKLERİN BÜYÜK ÖNEMİ VARDIR.EKSİZ CÜMLENİN ANLAŞILMASI GÜÇTÜR...

sayfa 55
3.etkinlik
Kelimler arsında bir anlam ilişkisi olmadığı için.
5.etkinlik:
1-tek başına birşey ifade etmediği için belirsizlik ortaya çıkıyor.
2-bu cümlenin geçtiği paragrafa ihtiyaç duyarız.
6.etkinlik:
yolların ıssızlığının verdiği endişedir.
7.etkinlik:
bozulmuş dal,çıplak ayak,sel çukurları,seyrek fasılalar,uzun bıyıklı....

sayfa 56
8.etkinlik:
gri bulutlar-ağlayan bulut
siyah bulutlar-hüzünlü bulut

alışılmış
yanık sesli çıngırak
karanlığın çökmesi
sel çukurları
korku uyanması

alışılmamış
kırların yalnızlığı
inler gibi ses çıkaran kağnılar
sönük akisler

8.etkinlik
Alışılmış:Yanık sesli çıngırak, karanlığn çökmesi, sel çukurları, korku uyanması, ince sesli bir kadın.
Alışılmamış:Kırların yalnızlığı, inler gibi ses çıkaran kağnılar, sönük akisler.

sayfa 59
ÖLME ve DEĞERLENDİRME
Boşluklar
1. Bağlaşıklık
2.Bağdaşıklık
3.Bağdaştırma
2.Soru Döktürmek Dökmek işini yamak İşlemek
Sallayan Hareket ettirmek Anımsatan, hatırlatan
Kansız Kanı olmayan cansız, soluk
İhtiyar Yaşlı Yorgun ve yavaş
3.Soru:Hafız Osman kelimesiyle başlayan cümleyle bağlaşıklık kurmuştur.
4.Soru:Yolumu kesen hangi yüzyıldı, kansız renkler, acele adımlar.
5.Soru:Etmezdi. Kimin İstanbul'un ilk şairri olduğunu anlayamıyoruz.
6.Soru:D

Sayfa 60 daki hazırlık soruları
1.Paragrafların oluşturulması metni daha kolay anlamamızı sağlar.
2.Cümlelerin biririyle uyumlu olmasıyla oluşturulur.
3.Bir insan herşeyden önce düşünmesini bilmeklidir. Düşünmeyen insan hiç bişey yapamaz yazıda böyledir işte yazı yazabilmek için her şeyden önce düşünmek gerekir.

sayfa 62 ve63 teki soruların cevapları
1.tema:doğa sevgisi
konu:Davut'un gülen adaya duyduğu sevgi

2.gönderici (yazar)--------ileti(doğa sevgisi)--------kanal(gülen ada)-------alıcı (okuyucu)
bağlam(metin)
3.doğa sevgisi temasını okuyucuya iletmek amacıyla yazılmış ve okuyucuda bu temanın etkisi uyandırılmaya çalışılmıştır.

4.anlatıcı doğa sevgisi temasını Davut'un gülen adaya olan sevgisini konu edinerek vermeye çalışmış ve metni oluştururken okuyucuda bu etkiyi uyandıracak bir anlatım şekli ve tutum sergilemiştir.

5.Davut'un gülen adaya duyduğu sevgiyi anlatmak amacıyla,bu anafikir etrafında oluşturulmuştur.

1.etkinlik
bir paragraf çıkarıdığı zaman metnin anlam bütünlüğünün bozulduğu fark edilir.çünkü metni oluşturan paragraflar gerek yargı gerek anlam bakımından metnin anlam bütünlüğünüde oluşturur.

2.etkinlik
paragrafta cümleler bir birimdir.belli bir bağlamda iletişime katılan kelimeler,kelime grupları ve cümleler çeşitli yönlerden birbirlerinin anlamını tamamlayarak bir anlatım birimi oluşturur.

3.etkinlik
iletişime katılan öğeler /gönderici,alıcı,ileti,kanal,bağlam),alıcıda uyandırılmak istenen etki (tema,konu) ve anlatıcının konu veya nesne karşısındaki tavrı (üslup,anlatım)anlatım türünü belirler.

4.etkinlik
Sanatsal Betimleme:
1.İzlenim kazandırmak amacıyla yazılır.
2.Değişik duyulara seslenen özel ayrıntılar üzerinde durulur.
3.Ayrıntılar sübjektif olarak verilir.
4.Amaç sanat yapmaktır.
Örnek metinler:s.91-92”İnce Memed” ve “Çarşı”

Açıklayıcı Betimleme:
1.Bilgi vermek amacıyla yazılır.
2.Genel ayrıntılar üzerinde durulur.
3. Ayrıntılar objektif (olduğu gibi)olarak verilir.
4.Amaç sanat yapmak için değil, bir konu hakkında bilgi vermektir.
5. Değişik duyulara seslenen özel ayrıntılar üzerinde durulmaz.
6.Betimlenecek varlığa kişisel duygu ve düşünceler katılmaz.
Örnek metinler: s.92”Akdeniz Bölgesi”

5.etkinlik
gülen ada hikayesinde kişiler tanıtılırken açıklama ve tanımlamaya ,gülen adanın özelliklerini verilirken betimlemeye ve hikayedeki olaylar anlatılırken öykülemeye başvurularak metnin anlatım türünün hikaye olması sağlanmıştır.metnin türünün oluşmasında anlatım türleri önemli rol oynar.

6.etkinlik
yaşamın değişmez olduğunu sanmak açık bir yanılgıdır.

sayfa 64 ve 65 ölçme ve değerlendirme soruları

1-A 2-D
3-D
4-C
5-C
6-A
7-A
8-B
9-B
10-B

sayfa 67

1.A
2.C
3.E
4.C
5.B
6.E
7.B
8.A
9.B
10.A
11.C
12.B
13.E
14.E
15.E
16.E
17.A
18.D
19.E
20.B

sayfa 73

1.doğada gördüğümüz her varlığın ismi olduğu gibi her insanında bir ismi vardır.isim insanı tanıtan ,diğer insanlardan ayıran bir unsurdur.

2.bilinmeyen varlıkların ismi ,zihinde bir çağrışım uyandırmaz.zihinde çağrışımın uyanabilmesi için ,söylenen varlığın bilinmesi,daha önce görülmüş yada biri tarafından anlatılmış olması gerekir.çağrışım ancak bu şekilde gerçekleşir.

4.bir tiyatro eserinde kişiler ,mekan ve zaman ''olay''etrafında birleşir

5.tarihçi kaybedilmiş bir savaşı,kazanılmış gibi anlatamaz;çünkü tarihçinin görevi gerçekleri tüm çıplaklığıyla ,değiştirmeden aktarmaktır.roman yazarı ise ,hayal gücüne bağlı olarak olaylkarı farklılaştırarak anlatabilir.

1 etkinlik
ÖRNEK:Ağır adamlarla kahveye girdi Hasan.Olanları düşündü bir süre.Otursam mı oturmasam mı diye bir tereddüt geçirdi.Sonra oturdu bir köşeye isteksiz.Babadan kalma tütün tabakasını çıkardı,kalınca bir sigara sardı.Öyle dalmıştı ki masasına konan çay bardağının sesi bile dikkatini çekmemişti.

Örnek :

Hamdi amcamı en son 1960-1961 yıllarında gördüm. Bir iş nedeniyle Ankara'ya gelmişti. Beni görmeden gitmeyi içine sindirememiş, telefon edip geleceğini söylemişti. Tıpkı çocukluğumda babamı beklediğim gibi, camdan cama koşup gelişini bekledim. Uzun yıllar sonra birbirimizi görüp konuşacaktık. Amca yeğen birbirimize sarıldık. Hem sevinçten hem de annemi babamı anımsayıp ağladık. Çocuklarımı kucağına aldı. Onları öpüp öpüp sevdi. Kardeşim Leman Hanım, bunları görseydi, dedi. O gün onu son görüşüm oldu.Düğünü duyduğum zaman ne yapacağımı şaşırdım..
Sayfa 75
2.kişi:
meros kral arkadaş
zaman: 3gün
mekan:sirakuza denis

3.etkinlik:
meroz: özel taros: cins isim orman, sürü:topluluk ismi yolcu:tekil kişi
bakışlar: çoğul
sürü şekil iti bariyle tekildir; ancak çoğuldu.örn: demet

4.etkinlik zaten çok kolay yapabilirsiniz.

Sayfa 76

5. etkinlik
kıbrısın fethi gerçek kefil kurmaca kişilerdir

6.etkinlik
özel isim :danyar,cemile
cins isim:şal,çoban,duman ,yağmur
tekil:bozkır, entari,taş toprak
çoğul:çadırlar,ağızlar,dumanla r
topluluk:sürü, çalılık

**bulduğunuz bir isim örneklerinin metne kazandırdıkları : anlatımın belirleşmesini sağlar
**sürü yerine atlar gelebilir

7.Etkinlik
Öğretmenliğimin ilk yıllarıydı.İstanbul un kalabalık semtlerinden bir okulda görevimi severek yapıyordum.bir kaç sene sonra tahinim doğuda bir okula çıktı.oysaki buraya da çok alışmıştım; ama orada da bana ihtiyaç duyan öğrenciler vardı.çaresiz ve heyecanlı bi şekilde yola çıktım.orada neler göreceğimi neler yaşayacağımı bilemiyordum.uzun süren bu yolculuk süresince sürekli bu sorular aklımı meşgul ederken artık gelmiştim.
Bu köye bahar güzelliğini vermişti herhalde…köyün rengarenk çiçekleri, kuşların güzel sesleri arasında büyülenmemek neredeyse imkansızdı.hele sürü halinde çimlerin arasından geçen o hayvanların köye kattığı güzellik bir başkaydı.bu köye gelmeden önce tanıdığım bi akrabamız benim için önceden bir ev kiralamıştı.okula yakın hoş bi yerdi.en azından okulu aramayacaktım.uzun süren bu yolculuk beni iyice yormuş, gözlerimi kapamaya yetmişti.
Burada olan ilk günümü okuluma gitmekle geçirecektim.duyduğuma göre uzun zamandır öğrenciler ders görmüyormuşlar.sınıfa gittiğim zaman gülen tatlı yüzlerle karşılınca şaşkın bir ifadeyle gülümsedim.öğrencilerime olabildiğince sıcak davranmaya çalışıyordum.
Kısa bir süre içerisinde ben öğrencilerime, öğrencilerim ise bana alışmışlardı.belki de hayatımda geçirdiğim en güzel dönemlerdi.şimdi aradan yıllar geçmiş.o zamanlar ders anlattığım küçük çocuklar şimdi büyümüş başkalarına ders veriyorlardı.ve onları bu halde görünce çok başka duygulara kapılıyordum.

sayfa 79
"Biz İnsanlar" Metni : ÖYKÜLEYİCİ SANAT METNİDİR.
İLAHİ BAKIŞ ANLATIMI VARDIR.
METİNLERDE ÖYKÜLEYCİ ANLATIMIN ORTAK ÖGELERİ
OLAN OLAY KİŞİ ZAMAN VE MEKAN VARDIR.
"On İkiye Bir Var" metni:ÖYKÜLEYİCİ SANAT METNİDİR.
1. ŞAHIS ANLATIM
METİNLERDE ÖYKÜLEYCİ ANLATIMIN ORTAK ÖGELERİ
OLAN OLAY KİŞİ ZAMAN VE MEKAN VARDIR.
"Kefil" Metni: 3.ŞAHIS ANLATIM
METİNLERDE ÖYKÜLEYCİ ANLATIMIN ORTAK ÖGELERİ
OLAN OLAY KİŞİ ZAMAN VE MEKAN VARDIR

sayfa 80
somut isim:yatak,yorgan,soba,oda
soyut isim:hüzün,zaman,sıcak
12.etkinlik
*-cik,-cağız ekleri sözcüğe küçültme,svgi,acıma anlamları katar.
*bu anlam -cak,-cek ekleriyle de sağlanabilir.büyü(k)-cek,yavru-cak
*anneciğimin sesini kaç gündür duymuyorum(sevgi anlamındadır)
çocukcağızın halini gördün mü?(acıma anlamındadır)
buraya gelirken daracık bir yoldan geçtik.(küçültme anlamındadır)

Sayfa 81
Soru 1:Kişiler,mekan,yer,zaman olay çevresinde metinde verilmek istenen temayı ortaya koymak için bütünleşmiştir
Soru 2:Kurgulanmış bir olay anlatılmış.Tasarlanmış,hayal edilmiş ve olaydan hareketle oluşturulmuş bir metindir
soru 3:2 ahbap ve ayının karşılaşması sonucu ortaya çıkmıştır
soru 5:Ayı ve iki ahbap:çaresiz kalanların neler yapabilecekleri
biz insanlar:Çaresizlik içinde olan bir insanın durumu
Soru 6:Evdeki hesabın çarşıya uymaması
Soru 7:Kişiler,mekan,zaman ve olay örgüsü metnin temasını ortaya koymak için düzenlenmiş ve aralarında anlam ilişkisi kurulmuştur.

Sayfa 86
21. ETKİNLİK

bir gün gün doğmadan köy horoz sesleri ile dolmuş.ali dedenin çiftliği uyanmiş.ali ddedenin karakaçan adinda bir eşşeği varmiş.karakaçan çok geç kalkiyormuş.
o gün karakaçan ve ali dede kasabaya gitmişler.kasabada pazara uğramişlar.
pazarda bi,r ahir gibi yer varmiş.
herkes eşşeğini oraya birakmiş.ali dedede eşşeğini oraya birakacakti.

ilk önce ahir gibi yerin sayibine demişki ali dede: oğlum;bu eşşek ipini koparir,bu eşşeğe iyi bak tamammi.
_tamam amca
ali dede pazari gezmiş.karakaçanda ahir gibi yerden kaçmayi başarmiş.karakaçan giderken ahir gibi yerin sayibini görmüş ve kalabaliğin içine karişmiş.karakaçani cambazlar görmüş ve yakalamişlar.karakaçani ilk önce boyamişlar.sonrada pazara çikarmişlar.çok güzel hareketler yepiyormuş.ali dede ordan geçerken şuraya bakayim bi demiş.sonra karakaçan a-i-a-i-a-i-a-i diye barinca ali dede kendi eşşeği olduğunu anlamiş ve hemen cambaza yaklaşmiş.ali dede canbazla kavga etmiş.ali dede demişki:hey,hey.ne oluyo bu benim eşşeğim.
cambaz demişki:amca senin eşşeğin hangi renk
ali dede:beyez,ne olmuş
cambaz:amca bu eşek senin eşşeğe hiç benziyomu,hee
kara kaçan her tarafini yalamiş ve eski haline dönmmüş.o eşşek ali dedenin olduğu anlaşilmiş.sonra ali dede vekarakaçan geri köye dönmüş.tabiki cambazda pişman olup gitmiş.

SAYFA 87:
3-C
4-C
5-B
6-C
7-B
8-E
9-B
10-D
11-B
12-C

sayfa 88deki klasik soruların cevabı:
13)Öyküleyici anlatımda olay,kişi,zaman,mekan ve anlatıcı ortak öğelerdir.
14)Kurmaca olmayan metinlerde olay örgüsünden değil olay zincirinden söz edilir.Kurmaca metinlerde olay örgüsü vardır.
15)Olay veya olay örgüsü metnin temasına göre düzenlenir.

Sayfa 89
Hazırlık
1)BETİMLEME:Bir nesnenin kendine özgü belirtilerini tam ve açık biçimde söz veya yazı ile anlatmak,tasvir etmek .ayrıca anlatılan şeyin göz önünde canlandırılmasıdır.
2)insan sadece gözle görülebilir özellikleri olan bir varlık olarak düşünülemez.insanın gözle görülebilir.özelliklerinin yanında duygu ve düşünceleri vardır bunlar ise hissedilerek anlaşılabilir.
3)Sebebi:Bakış açısının insandan ansana değişiklik göstermesidir.Manzara aynı olmasına rağmen kimi o manzarayı olumlu algılar kimi olumsuz bir yaklaşım içine girer kimi manzara karşısında bir anısını hatırlayarak duygulanır.kimi sadece manzarayı seyretmekle yetinir.bu farklılıkları belirleyen,insanın bakış açısıdır.

2.etkinlik
hafif dalgalı bir deniz ;denizde kara parçasıyla örülmüş bir kaya ;kayaların arkası yine sonsuz su.gökyüzü göz alıcı derecede masmavi;ve mavinin bütün tonlarındaki bulutlarla kaplı gökyüzü...

SAYFA 90
İLK METİN
1)metinde saç,yüz,kemik,kas,gömlek,panto lon,vücut,kaş,evi,fes,ayak,baş ayırt edici özellikleriyle verilmiştir
2)''düz, parlak,koyu siyah saçlar altında sarı,süzgün küçük yüz.. GÖRME DUYUSU
''ıslık çalaral rüzgarların önüne düşer'' DUYMA DUYUSU

Sayfa 91
SIFATLAR TABLOSU
NİTELEME SIFATLARI:iri,mosmor,düz,koyu,siyah,süzgün,küçük,i nce,yaşlı
İŞARET SIFATLARI:bu geniş evin,bu büyük şehir
SAYI SIFATLARI:yirmi yıllık
BELGESİZ SIFATLAR:bütün sokaklar

sayfa 92 ve 93

1) Manzaranın betimlemesi yapılmıştır.
2) İnce Memed ve Çarşı metinleri izlenim kazandırmak, Akdeniz Bölgesi metni bilgi vermek amacıyla yazılmıştır.
5) İnce Memed ve Çarşı metinlerinde özel ayrıntılar,Akdeniz Bölgesi metni genel ayrıntılar üzerinde durulmuştur.

Sanatsal Betimleme:
1) İzlenim kazandırmak amacıyla yazılır.
2) Amaç sanat yapmaktır.
3) Değişik duyulara seslenen özel ayrıntılar üzerinde durulur.
4) Ayrıntılar subjektif olarak verilir.

Açıklayıcı Betimleme:
1) Bilgi vermek amacıyla yazılır.
2) Genel ayrıntılar üzerinde durulur.
3) Değişik duyulara seslenen özel ayrıntılar üzerinde durulur.
4) Ayrıntılar objektif (olduğu gibi) olarak verilir.
5) Nesnel bir tavır takınılır.

sayfa 94
10.etkinlik
gizemli=etkileyici
beş=on
bir=on
yeşil=derin
karlı=sisli
her=birçok

7.8.9. metin
soru1)beş şehir de atatürkün,üzümcü de üzümcünün,sinekli bakkalda selim paşa konağının
soru2)verilen betimlemelere insan betimlemesi diğer betimlemelerde ise tabiat betimlemesi yapılmıştır

13.etkinlik sizin

10.metin
1)9.hariciye koğuşu metninde görünen dışında kahramanın ruh hali anlatılmış ve ruh çözümlemesi yapılmıştır.
2)yazar hastadır ve sevdiği kızla bir araya gelememektedir.Bütün bunlar yazarın pisikolojisini olumsuz yönde etkilemektedir.yazar,mutsuz ve karamsardır,kendini yanlız hissetmektedir
3)davranışlardan yola çıkarak bir insanın pisikolojik durumunun tahlil edilmesi de betimlemedie.buna tahlil denir

Sayfa 95
11. etkinlik
Fiziksel Özellikler : İnsanların görunen dış özellikleri görüntü anlatıldığı betimlemelere denir. örnek:duyu organlarıyla ilgili ayrıntılar.
Ruhsal Özellikler : İnsanların iç dunyasını psikolojik durumunu duygu veya dusuncelerini anlatıldığı betimlemelerdir. örnek:karakter , kişilik, ruh hali.

sayfa 96
1- Yazar, kahramanın psikolojik durumunun betimlemesini yapıyor .
2- kötü ve olumsuz....
3- Bir insanın ruh çözümlmesine tahlil denir.Aynı zamanda bu betimlemedir..
15.ETKİNLİK BASİT SIFATLAR : küçük , hassas , kalın , bu ...
TÜREMİŞ SIFATLAR : endişeli , keskin , korkunç , binlerce...

sayfa 97
1- Nasıl davrandığını hareket , durumunu göstermek acıyla anlatılmıştır..
2- Tiyatroda ki kişilerin durumunu ,hal ve hareketlerını anlatıyor diğer betimlemelerde ise ruh halini betimlemektedir..

1.hürrem sultan metnindeki betimlemeler tiyatro eserlerinde konuşanın hareketlerini,durumun açıklamak ve göstermek için kullanılmıştır.ayrıca olayın sahnesi ve aksesuarlaı yansıtılmıştır.
2.bu metindeki betimlemeler ,eserde konuşanın hareketlerini,durumunu açıklamaya yöneliktir.diğer betimleme örneklerinde kahramanların ruh hali ve mizacını yansıtan betimlemeler yapılmıştır.

16.etkinlik
*-adalardan ve boğaziçinden mektuplar__insandan doğaya
-bu dağlık alan,şimdikinden canlıydı.__insandan doğaya
-tuz keskindir__duyular arası aktarma
İSTİARE
Aralarında benzerlik bulunan iki nesneden birini söyleyerek diğerini kastetmeye denir.istiarede ya kendine benzetilen yada benzeyen bulunur.ikiye ayrılır.
Açık İstiare
Sadece kendisine benzetilenin bulunduğu istiaredir.
Arslanlarımız,hollandayı perişan etti.(arslanlarımız)
Şakaklarıma kar mı yağdı ne?(kar)
Kapalı İstiare
Sadece benzeyenin bulunduğu istiaredir.
Can,kafeste durmaz uçar.(can)
Tekerlekler yola birşeyler anlatıyor.(tekerlekler)
sayfa 98
17.etkinlik
-ev ve aile hakkında__parça bütün ilişkisi
Mecaz-ı Mürsel
Bir sözcüğü benzetme amacı gütmeden gerçek anlamının dışında kullanmaktır.bir başka deyişle bir şeyin parçasını verip bütününü kastetme ;bütününü verip parçasını kastetmedir.
dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal(hilal)
olaya Konya büyük tepki gösterdi(konya)
18.etkinlik
Betimleme öğeleri çıkarılmış metin ile normal metin karşılaştırıldığında betimleme öğeleri çıkarılmış metnin anlatımının daha düz,daha kuru bir anlatım olduğu gözlenir.betimlemelerde
yapılan mecazlar ve benzetmelerle anlatıma kazandırılan ahenk,estetik duyguların uyanmasında önemli rol oynar ayrıca yapılan betimlemelerle anlatılan durum veya olayın zihinde canlandırılması sağlanarak anlatıma gerçeklik katılır.

sayfa 99
görme : sallanıyor,geçiyor,sürü sürü,çekiliyor,loş,düşüyor,doğuyor,cıvıl cıvıl,değiyor.
işitme : çığlık çığlık ,çekiç sesleri,çıngırak,laf atmalar,uğultu
dokunma : esiyor,serin serin,sıcak,ıslak
koklama : ter kokuları
tatma : yok

Sayfa 100

*sıfatların çoğu çıkarılmış metinde bazı görsel öğelerin öne çıkarılması gereken özellikleri verilmediği için metnin anlatım gücü etkilenmiştir.
*bir,yayvan,ufacık,uzun,dağınık,bir,bir,patlak,sök ük,parça,bu,dört,yanı,duvarlı,tek,kat,basık
toprak,kalın,keskin,incecik,,avuç,pis,bu,
*metindeki görsel öğelerin özellikleri öne çıkarıldığı için anlatım daha ahenkli,daha etkili ve daha gerçekçi bir hal almıştır.
21.etkinlik
Yapılan gözlem çalışmaları sonucunda gözlem yöntemleri hakkında şu sonuçlara varılır:
gözlem yöntemleri:
1.doğrudan gözlem(sınıf gözlemi)
2.hatırda kalmış olayları ve varlıkları hatırlamayla yapılan gözlem
3.hayale dayanarak gerçekleştirilen gözlem

22.etkinlik:
Uzun ve geniş kanatları ,büyük ve geniş pençeleri ,keskin gözleriyle asaley ve gücün sembolü olan kartallar ,asaletlerine yakışır şekilde yükseklerde yaşar.usta bir avcı olan bu kuş ,yaşadığı yüksek yerlerden keskin gözleriyle geniş bir alanı adeta radar gibi tarar ve bulduğu avının üstüne hedefe kilitlenmiş bir füze gibi süzülür ,güçlü pençeleriyle avını yakalar

SAYFA 101
23.ETKİNİLİK
Ben onları numaralandırdım sırasıyla yazıyorum
1-açıklayıcı betimleme: hastalığın sebebini açıkladığından dolayı
2-tahlil: ruhsal çözümleme olduğu için
3-açıklayıcı betimleme: kendini açıklama, akrabalık bildirme
4-açıklayıcı betimleme: neden sonuç ilişkisi olduğu için
5-açıklayıcı betimleme: özelliğini belirttiği için
6-açıklayıcı betimleme: özelliğini belirttiği için
7-sanatsal betimleme: gecenin özelliğinden dolayı
8-açıkşayıcı betimleme: ağız boşluğunun özelliği verildiği için
9-tahlil: ruhsal çözümleme olduğu için
10-sanatsal betimleme: kişinin özelliğini betimlediği için

Sayfa 102
26.etkinlik:Bir Pazar akşamı sokağın sessizliğinde ilerlerken,soğuğun iliklerime kadar sızdığını hissetmek,o karanlık içerisinde geride bıraktığım yerlerden sanki gelen sesleri duymak beni öyle ürkütüyordu, öyle korkutuyordu ki bir an hayatın son bulduğu düşüncesine kapıldım...Sanki bitmez bir kış akşamıydı...

27.etkinlik:betimlemenin kullanıldığı türler:hikaye,roman,destan,şiir,gezi yazısı,deneme yazısı

28.etkinlik:deyim aktarması selamlara durmuş.selamlama insana özgü birşeydir.aktarmanın türü insandan doğaya yapılmış.
aslan miyav demez kükrer tam tersi olması gerekli.
ay danlıyor gökyüzünden deyiminde gökyüzünden üstümüze yağmur yağar.doğadan doğaya.
aslanlarımız yani askerlerimiz demek gerekir.doğadan insana aktarım
güle naz bülbül eder güle naz insan naz eder bu yüzden insandan doğaya aktarım var...

29.etkinlik
ad aktarması yapılış şekli
dönüyor pullu cepken burda dönen pullu cepken ve allı şalvar
dönüyor allı şalvar. değil dönen insandan bahsediyor.
tencere yarım saattir kaynıyor. kaynayan tencere değil içindeki
yemektir.
Cahit Sıtkı'yı tavsiye ederim. burda cahit sıtkının eserlerini tavsiye
ediyor.
motorlu,iskeleye yanaştı. burda motorlu bir taşıtın iskeleye
yanaşmasından bahsediyor.
uçağımız birazdan Erzurum'a inecek. uçak erzuruma değil havalimanına
iner.

30.etkinlik
-dize ve cümlelerde bulunan niteleme sıfatları
ipek fabrikası,ağırlaşan hava,mini mini çoçuklar,tahta beşik
upuzun,kesik saç
kapkara gülümseyen bulut,kıpkırmızı bir virgül
ışıl ışıl gözler,taze taze simitler,masmavi gözlü çoçuk
-sıfatlarda pekiştirme;
iki yolla yapılır.
1.ikilemelerle yapılan pekiştirmeler
iri iri gözler,koca koca ağaçlar gibi..
2.''m,p,r,s'' ünsüzleriyle yapılan pekiştirmeler
yemyeşil vadi,ipince defter gibi..
-pekiştirme sıfatlarının işlevleri
pekiştirme sıfatları sözcüklerin anlamını güçlendirmek için kullanılır.
pekiştirilmiş sıfatlar diğer sıfatların özelliklerine sahiptir.

31.etkinlik
-niteleme sıfatları,
korkunç dalga,boğuşan gemici,biricik liman
soluk bir dilim ay,buz tutmuş iri çam
ıslak hava,geniş bir sıkıntı
-niteleme sıfatlarından küçültme anlamlı olanlar,
kısacık,biricik,ekşimsi,yeşilimtrak
-küçültme anlamı katan ekler,
cik,ce,msi,mtrak

32.etkinlik
EŞİTLİK ÜSTÜNLÜK EN ÜSTÜNLÜK AŞIRILIK
Ceviz kadar
Senin kadar Daha yeşil
Daha büyük En büyük
En zararlı Çok çalışkan
Pek güzel
Pek nezih

33.etkinlik 1.cümle
her insan:belgisiz sıfat
herkes:belgisiz zamir
2.cümle
hangi:soru sıfatı
hangileri:soru zamiri
3.cümle
bu:işaret sıfatı
buraya:işaret zamiri
4.cümle
o:işaret sıfatı
orası:işaret zamiri
5.cümle
yaşlı:sıfat
yaşlılara:zamir
6.cümle
güzel:niteleme sıfatı
güzel:niteleme sıfatı
ölçme değerlendirme
-açıklayıcı ve sanatsal betimleme
-tahlil
-fiziksel betimleme
-D
-D
test cevapları-a,d,a,c,c,b,c,e,e,b,b,c,d,a
17.burun sözcüğünde insandan doğaya deyim aktarması yaplmıştır.organ adı olan burun sözcüğü coğrafi bir terim olarak kullanılmış ve insandan doğaya aktarım yaplmıştır.
18.ad aktarması uzun kol sözcüğyle yaplmştr.uzun kolla kastedilen uzun kollu giysidir.cümlede parça bütün ilişkisine dayalı ad aktarması vardır.
19.betimlemeler yapılırken tasvir edilen varlığın özellikleri ayrıntılarıyla verilmk istenir.varlıkların niteliklerini tanıtan onları belirten sözcük türleride sıfatlardır.bu yüzden betimleme yapılırken sıfatlardan yararlanılır.

sayfa 104
30.etkinlik
Rüzgarsız,kesik,yoksuz,kapalı
upuzun,kapkara,alev gibi kıpkırmızı,minimini,ışıl ışıl ,taze taze ,masmavi,sımsıcak,tertemiz
-bu sufatlardan mini mini,upuzun,kapkara,kıpkırmızı,ışıl ışıl,taze taze,
masmavi,sımsıcak,tertemiz anlam yönünden güçlendirilmiştir.
-sıfatlarda pekiştirme iki yolla yapılır.
1)ikilemlerle yapılan pekiştirmeler:
iri iri gözler,koca koca ağaçlar
2.)''m,p,r,s''ünsüzleriyle yapılan pekiştirmeler:
yemyeşil vadi,ipince defter...
geniş mi geniş odaları vardı bu evin
küçük küçük taşları tpolayıp koydu cebine
kıpkısasaçlarıyla çok hoş görünüyordu.

Pekiştirme sıfatları sözcüklein anlamını güçlendirmek için kullanılır.pekiştirilmiş sıfatlar diğer sıfatların özelliklerine sahiptir.

31.etkinlik
*korkunç,biricik,soluk,iri,kaskatı,geniş,derince,y eşilimtırak
*küçültme anlamı taşıyan niteleme sıfatları:biricik,kısacık,derince,ekşimsi,yeşilimt ırak
*-cik,-ce,-msi,-mtırak ekleri sıfatlara küçültme anlamı katan eklerdir.
sayfa 105
32.etkinlik
eşitlik:Ceviz kadar,senin kadar
üstünlük:Daha yeşil,daha büyük en üstünlük:En büyük,en zararlı
aşırılık:Çok çalışkan,pek güzel,pek nezih,pek sevimli

33.etkinlik
her insan:belgisiz sıfat
herkes:belgisiz zamir
hangi:soru sıfatı
hangileri:soru zamiri
bu:işaret sıfatı buraya:işaret zamiri
o:işaret sıfatı
orası:işaret zamiri
yaşlı:sıfat
yaşlılara:zamir
www.vahapacil.tr.gg